"Dạ bác sĩ xem lại, chắc là em không phải bị dị ứng mỹ phẩm đâu, em dùng đồ xịn đến mấy triệu đồng một bộ cơ", Loan (25 tuổi, nhân viên marketing ở Hà Nội), thắc mắc khi đến Viện Da liễu. Nhưng bác sĩ vẫn khẳng định chẩn đoán.
Loan có làn da khá đẹp dù chưa bao giờ dùng mỹ phẩm. Những lúc trời quá hanh, cô mới bôi ké chút kem dưỡng ẩm của em gái. Có lần, trong một ngày hội do công ty tổ chức, có hãng mỹ phẩm đem hàng đến quảng bá. Thấy có soi da và tư vấn miễn phí, Loan cũng thử và bị thuyết phục mua 4-5 sản phẩm, tốn gần 2 triệu đồng.
Dùng được mấy hôm, Loan thấy mặt nổi mụn, nhưng nghĩ là do mình sắp đến kỳ kinh nên không để ý. Nhưng mụn mọc lên ngày càng nhiều, ngay cả khi mẹ cô đã cho uống các loại nước lá mát gan, tiêu độc. Loan đi khám và được chẩn đoán dị ứng mỹ phẩm.
Giống như Loan, nhiều phụ nữ khác rất yên tâm khi mua mỹ phẩm đắt tiền. Nhiều hãng quảng cáo là sản phẩm của họ không gây dị ứng do sản xuất từ thảo dược, không chứa hương liệu, đã được kiểm nghiệm da liễu... Nhưng theo tiến sĩ Nguyễn Sĩ Hóa, Phó viện trưởng Viện Da liễu Trung ương, mỹ phẩm cao cấp đến đâu cũng không loại trừ hoàn toàn nguy cơ này, vì "ngay cả thuốc chống dị ứng còn có thể gây dị ứng".
Dù sản xuất từ nguyên liệu thiên nhiên, mỹ phẩm vẫn chứa rất nhiều loại hóa chất, và sẽ gây hại cho người nào dị ứng với chất đó. Vì vậy nên vẫn có những phụ nữ dùng mỹ phẩm cao cấp, còn hạn sử dụng, không có vấn đề gì về chất lượng mà vẫn nổi mụn dày trên mặt.
Ngoài ra, một sản phẩm có thể an toàn với bạn lúc này nhưng lại gây nổi mụn vào lúc khác, vì sức khỏe của làn da không bất biến, và phản ứng của nó đối với các kích tố cũng thay đổi.
Xịn vẫn gây dị ứng vì không đúng loại da
Ngoài các trường hợp nổi mụn do mẫn cảm với thành phần nguyên liệu như đã kể trên, nhiều phụ nữ bị dị ứng do không chọn đúng mỹ phẩm dành cho làn da mình, dù đó là mỹ phẩm đắt tiền. Thanh Nhung (27 tuổi, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) là một ví dụ. Trong một hội chợ mỹ phẩm thời trang, Nhung mua bộ sản phẩm của một hãng khá cao cấp, gồm sữa rửa mặt, nước hoa hồng và một hũ kem dưỡng, giá mỗi thứ trên dưới 500.000 đồng. Từ khi dùng, cô thấy mặt mình lúc nào cũng bóng loáng, rất khó chịu. Một thời gian sau, mụn nổi lên mỗi ngày một nhiều. Nhờ một người bạn khá sành, Nhung mới biết bộ mỹ phẩm đó thuộc loại dùng cho da khô, trong khi mặt cô rất nhờn.
Để ngăn ngừa dị ứng khi dùng mỹ phẩm, các bạn nên lưu ý những điều sau:
- Xác định rõ da mình thuộc loại nào để chọn sản phẩm phù hợp. Tính chất da cũng có thể thay đổi theo thời tiết (như mùa đông bình thường nhưng mùa hè lại rất dầu) nên nếu có điều kiện, nên thay đổi sản phẩm. Với làn da nhạy cảm (rất dễ ngứa, nổi mẩn), nên chọn dòng sản phẩm dành riêng cho loại da này.
- Thử phản ứng trước khi mua, bằng cách bôi một ít vào vùng da dưới cánh tay rồi về nhà, nếu không có phản ứng khác lạ mới quay lại mua. Những người da nhạy cảm và cơ địa dị ứng (hay bị nổi mày đay, hen...) không được bỏ qua bước này.
- Kiểm tra hạn dùng, xem sản phẩm có nguyên vẹn, có mới không. Nếu hộp cũ kỹ, bao bì hoen ố, chữ mờ thì có thể đó là loại hết hạn, bị nhà sản xuất đổ xuống biển rồi sau đó người khác vớt lên bán. Ngoài ra, nhiều loại mỹ phẩm ghi hạn dùng dưới dạng ký hiệu nên người bình thường không đọc được, hết hạn cũng không biết. Vì hai lý do trên, bạn nên mua tại các cửa hàng chính hãng.
- Ngừng dùng nếu sản phẩm thay đổi trạng thái, mùi, màu sắc... dù chưa hết hạn. Mỹ phẩm có thể hỏng sớm do bạn bảo quản không đúng cách (như để chỗ nóng, nhiều ánh sáng, dùng tay bẩn để quệt vào hộp kem...).
Cứ đến dịp cuối năm, do nhu cầu sử dụng mỹ phẩm tăng nên số lượng bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm cũng tăng theo. Trong đó, đa số bệnh nhân dị ứng với sản phẩm dưỡng da như kem chống nám, chống nhăn, chống khô da.
Tiền mất, tật mang
Trước đây, chị H. (Thanh Xuân, Hà Nội) thường được các đồng nghiệp khen là có nước da mịn màng, không cần trang điểm gì mà lúc nào cũng tươi tắn, hồng hào. Ấy thế mà vài năm gần đây, ở vào tuổi “băm mấy nhát”, da dẻ của chị bắt đầu có dấu hiệu “xuống cấp”. Cứ mỗi khi thu tới, đông về là chị thấy mặt mình căng nóng, khô và nẻ. Đặc biệt là xung quanh mắt đã xuất hiện nhiều vết rạn chân chim. Chị bắt đầu tìm hiểu về các biện pháp chăm sóc da và sử dụng mỹ phẩm là lựa chọn số một của chị vì nó vừa dễ thực hiện mà theo lời quảng cáo là rất hiệu quả.
Chị tìm đến một công ty mỹ phẩm khá uy tín để được tư vấn về cách dùng mỹ phẩm chăm sóc da. Tại đây, chị được soi da để xem da khỏe yếu, da thuộc loại khô hay nhờn. Cuối cùng, chị được kết luận là da hỗn hợp thiên khô, nhiều nếp nhăn quanh mắt và bắt đầu có dấu hiệu chảy xệ.
Rất nhanh nhẹn, cô nhân viên bán hàng của công ty mang đến cho chị một lô các sản phẩm chăm sóc da. Đây là bộ massage da mặt, nếu dùng bộ này mỗi tuần 2 lần, đảm bảo chỉ trong thời gian ngắn da sẽ hồng hào, tươi tắn trở lại mà không cần trang điểm. Còn đây là 2 sản phẩm chống nhăn và chống chảy xệ, chị bôi trước khi đi ngủ sẽ giúp làm mờ nếp nhăn quanh mắt, chống chảy xệ da nơi má. Đây là kem chống nắng. Dù đã rất bùi tai nhưng còn một băn khoăn nho nhỏ là chị rất khó tự mình thực hiện các công đoạn massage da mặt. Băn khoăn này của chị được cô nhân viên giải quyết ngay: "Chị đừng ngại, mỗi tuần chị sắp xếp 2 buổi trưa đến công ty, bọn em sẽ massage, xông hơi miễn phí giúp chị. Nếu chị không có thời gian, em sẽ đến tận nhà vào buổi tối".
Ngót nghét chục triệu cho bộ sản phẩm dưỡng da hoành tráng, chị H. hy vọng khi sử dụng ít lâu, chị sẽ có một làn da như ý. Đúng lời hẹn, một tuần hai lần, cô nhân viên đến nhà chăm sóc da cho chị.
Đúng là bỏ tiền ra có khác. Hiệu quả thật, mỗi lần massage xong, H. thấy mặt mũi nhẹ nhõm hồng hào và bớt khô nẻ. Nhưng đến lần thứ 3 thì không ổn, trên mặt H. xuất hiện những nốt mẩn đỏ ở phía dưới hàm, rồi cằm, rồi lan lên má. Các nốt mọc ngày một to, đỏ và lan ra khắp cả vùng da mặt. Chị hốt hoảng gọi điện thì được cô nhân viên giải thích: "Có lẽ do sự trùng hợp, trong thời gian này chị có sự thay đổi nội tiết chứ sản phẩm của chúng em là loại cao cấp, không gây kích ứng da".
Chị H. lại lụi cụi đi khám nội tiết, rồi da liễu. Cuối cũng bác sĩ kết luận: Chị bị dị ứng mỹ phẩm.
Lúc ấy, chị mới hiểu rằng: tiền nhiều, mỹ phẩm hàng hiệu, cô nhân viên chăm sóc chu đáo vẫn chưa đủ bởi mỹ phẩm không phải là thứ có thể phù hợp với tất cả mọi loại da.
Trường hợp của P. (Thái Hà, Hà Nội) thì lại khác. 27 tuổi, là một kế toán của một công ty liên doanh với nước ngoài nên công việc cuốn hết thời gian của cô. Cuối năm nay, P. lại lên xe hoa. Vừa việc công ty, vừa việc riêng nên P. rất bận rộn, cô gầy rộc hẳn đi, da sạm lại và khô nẻ. Trang điểm thử, thấy phấn không “ăn” vào da mà cứ mốc trắng lên, P. rất lo ngại. Ngày cưới càng đến gần, da dẻ thế này thì khi trang điểm cô dây trông sẽ ra sao?.
Dù được bạn bè tư vấn đến spa để chăm sóc da nhưng P. không sao thu xếp được thời gian. Cô quyết định ghé một cửa hàng mỹ phẩm và mua một bộ kem dưỡng da giữ ẩm. Tại đây, P. được tư vấn cách lựa chọn mỹ phẩm như thế nào. Cô yên tâm mang bộ mỹ phẩm về nhà và làm đúng theo hướng dẫn của cô bán hàng. Nhưng khoảng 2 tiếng sau, P. thấy mặt nóng rát rồi sưng đỏ.
Hóa ra, P. đã mua phải mỹ phẩm rởm đã không cải thiện được làn da mà còn phải đến bệnh viện điều trị dị ứng mỹ phẩm mất 10 ngày. Tuy bây giờ, trên mặt chỉ còn mất vế da tróc, P. có thể yên tâm đến hôm cưới sẽ khỏi hoàn toàn nhưng cô được một phen hú vía.
Hiện chưa có số liệu thống kê số bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm bởi đa số các trường hợp dị ứng mỹ phẩm thường không nặng, nên bệnh nhân ngại đi khám. Tuy nhiên, cứ đến dịp cuối năm, do nhu cầu sử dụng mỹ phẩm tăng nên số lượng bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm cũng tăng lên. Trong đó, đa số bệnh nhân dị ứng với sản phẩm dưỡng da như kem chống nám, chống nhăn, chống khô da…
Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường, Khoa Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, bệnh viện Bạch Mai cho biết, dị ứng mỹ phẩm rất nguy hiểm, nhiều khi dẫn tới những biến chứng khó lường. Trong một số mỹ phẩm có chứa corticord, nếu dùng kéo dài có thể dẫn tới những tác dụng phụ như giãn mạch, teo da, sạm da, mụn trứng cá đỏ thậm chí có trường hợp còn bị sung huyết, phù nề, phù quincke.
Ở một số trường hợp dùng son môi kém chất lượng thì xảy ra tác dụng phụ là khô môi, bong tróc da môi, thậm chí bong tróc kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
Tuy nhiên, dị ứng mỹ phẩm hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người sử dụng có được thông tin và hiểu biết đầy đủ về sản phẩm. Người sử dụng nên tránh những sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có hạn sử dụng. Đối với những người có tiền sử dị ứng, không nên tự ý mua các loại sản phẩm mỹ phẩm về dùng mà cần có sự tư vấn của các nhà chuyên môn.
Việc dùng mỹ phẩm hiện là một như cầu tất yếu của xã hội, nhất là chị em. Để việc sử dụng mỹ phẩm đạt được mục đích và an toàn, theo bác sĩ chuyên khoa II Bùi Khánh Duy, Phó chủ nhiệm bộ môn Da liễu, Học viện Quân y 103, cần lưu ý một số điểm sau:
- Nên chọn loại mỹ phẩm của các hãng có uy tín, đã được nghiên cứu kỹ về dược học, sinh lý da và được các labo nghiên cứu thẩm định trên thực nghiệm.
- Nên thử phản ứng của da trước khi dùng. Cách đơn giản nhất là bôi mỹ phẩm lên vùng da ở mặt trong cánh tay và theo dõi 24-48 giờ, nếu không có phản ứng mới dùng bôi lên mặt.
- Kiểm tra hạn sử dụng, sản phẩm phải còn nguyên vẹn, tem và chữ in trên sản phẩm phải rõ ràng.
- Mỹ phẩm có thể hỏng sớm do bảo quản không đúng cách (như để chỗ nóng, nhiều ánh sáng, dùng tay bẩn để quệt vào hộp kem). Vì vậy, dù chưa hết hạn cũng phải ngừng sử dụng nếu thấy sản phẩm thay đổi trạng thái, mùi, màu sắc…
- Một số trường hợp có thể bị dị ứng mỹ phẩm dưới dạng viêm da tiếp xúc, da mặt viêm đỏ, phù nề, nổi mụn nước, ngứa, trứng cá, nám da. Nếu thấy xuất hiện một trong các triệu chứng trên, cần dừng ngay việc dùng mỹ phẩm và đến các bác sĩ chuyên khoa da liễu để được khám và điều trị.
Cứ đến dịp cuối năm, do nhu cầu sử dụng mỹ phẩm tăng nên số lượng bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm cũng tăng theo. Trong đó, đa số bệnh nhân dị ứng với sản phẩm dưỡng da như kem chống nám, chống nhăn, chống khô da.
Tiền mất, tật mang
Trước đây, chị H. (Thanh Xuân, Hà Nội) thường được các đồng nghiệp khen là có nước da mịn màng, không cần trang điểm gì mà lúc nào cũng tươi tắn, hồng hào. Ấy thế mà vài năm gần đây, ở vào tuổi “băm mấy nhát”, da dẻ của chị bắt đầu có dấu hiệu “xuống cấp”. Cứ mỗi khi thu tới, đông về là chị thấy mặt mình căng nóng, khô và nẻ. Đặc biệt là xung quanh mắt đã xuất hiện nhiều vết rạn chân chim. Chị bắt đầu tìm hiểu về các biện pháp chăm sóc da và sử dụng mỹ phẩm là lựa chọn số một của chị vì nó vừa dễ thực hiện mà theo lời quảng cáo là rất hiệu quả.
Chị tìm đến một công ty mỹ phẩm khá uy tín để được tư vấn về cách dùng mỹ phẩm chăm sóc da. Tại đây, chị được soi da để xem da khỏe yếu, da thuộc loại khô hay nhờn. Cuối cùng, chị được kết luận là da hỗn hợp thiên khô, nhiều nếp nhăn quanh mắt và bắt đầu có dấu hiệu chảy xệ.
Rất nhanh nhẹn, cô nhân viên bán hàng của công ty mang đến cho chị một lô các sản phẩm chăm sóc da. Đây là bộ massage da mặt, nếu dùng bộ này mỗi tuần 2 lần, đảm bảo chỉ trong thời gian ngắn da sẽ hồng hào, tươi tắn trở lại mà không cần trang điểm. Còn đây là 2 sản phẩm chống nhăn và chống chảy xệ, chị bôi trước khi đi ngủ sẽ giúp làm mờ nếp nhăn quanh mắt, chống chảy xệ da nơi má. Đây là kem chống nắng. Dù đã rất bùi tai nhưng còn một băn khoăn nho nhỏ là chị rất khó tự mình thực hiện các công đoạn massage da mặt. Băn khoăn này của chị được cô nhân viên giải quyết ngay: "Chị đừng ngại, mỗi tuần chị sắp xếp 2 buổi trưa đến công ty, bọn em sẽ massage, xông hơi miễn phí giúp chị. Nếu chị không có thời gian, em sẽ đến tận nhà vào buổi tối".
Ngót nghét chục triệu cho bộ sản phẩm dưỡng da hoành tráng, chị H. hy vọng khi sử dụng ít lâu, chị sẽ có một làn da như ý. Đúng lời hẹn, một tuần hai lần, cô nhân viên đến nhà chăm sóc da cho chị.
Đúng là bỏ tiền ra có khác. Hiệu quả thật, mỗi lần massage xong, H. thấy mặt mũi nhẹ nhõm hồng hào và bớt khô nẻ. Nhưng đến lần thứ 3 thì không ổn, trên mặt H. xuất hiện những nốt mẩn đỏ ở phía dưới hàm, rồi cằm, rồi lan lên má. Các nốt mọc ngày một to, đỏ và lan ra khắp cả vùng da mặt. Chị hốt hoảng gọi điện thì được cô nhân viên giải thích: "Có lẽ do sự trùng hợp, trong thời gian này chị có sự thay đổi nội tiết chứ sản phẩm của chúng em là loại cao cấp, không gây kích ứng da".
Chị H. lại lụi cụi đi khám nội tiết, rồi da liễu. Cuối cũng bác sĩ kết luận: Chị bị dị ứng mỹ phẩm.
Lúc ấy, chị mới hiểu rằng: tiền nhiều, mỹ phẩm hàng hiệu, cô nhân viên chăm sóc chu đáo vẫn chưa đủ bởi mỹ phẩm không phải là thứ có thể phù hợp với tất cả mọi loại da.
Trường hợp của P. (Thái Hà, Hà Nội) thì lại khác. 27 tuổi, là một kế toán của một công ty liên doanh với nước ngoài nên công việc cuốn hết thời gian của cô. Cuối năm nay, P. lại lên xe hoa. Vừa việc công ty, vừa việc riêng nên P. rất bận rộn, cô gầy rộc hẳn đi, da sạm lại và khô nẻ. Trang điểm thử, thấy phấn không “ăn” vào da mà cứ mốc trắng lên, P. rất lo ngại. Ngày cưới càng đến gần, da dẻ thế này thì khi trang điểm cô dây trông sẽ ra sao?.
Dù được bạn bè tư vấn đến spa để chăm sóc da nhưng P. không sao thu xếp được thời gian. Cô quyết định ghé một cửa hàng mỹ phẩm và mua một bộ kem dưỡng da giữ ẩm. Tại đây, P. được tư vấn cách lựa chọn mỹ phẩm như thế nào. Cô yên tâm mang bộ mỹ phẩm về nhà và làm đúng theo hướng dẫn của cô bán hàng. Nhưng khoảng 2 tiếng sau, P. thấy mặt nóng rát rồi sưng đỏ.
Hóa ra, P. đã mua phải mỹ phẩm rởm đã không cải thiện được làn da mà còn phải đến bệnh viện điều trị dị ứng mỹ phẩm mất 10 ngày. Tuy bây giờ, trên mặt chỉ còn mất vế da tróc, P. có thể yên tâm đến hôm cưới sẽ khỏi hoàn toàn nhưng cô được một phen hú vía.
Hiện chưa có số liệu thống kê số bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm bởi đa số các trường hợp dị ứng mỹ phẩm thường không nặng, nên bệnh nhân ngại đi khám. Tuy nhiên, cứ đến dịp cuối năm, do nhu cầu sử dụng mỹ phẩm tăng nên số lượng bệnh nhân bị dị ứng mỹ phẩm cũng tăng lên. Trong đó, đa số bệnh nhân dị ứng với sản phẩm dưỡng da như kem chống nám, chống nhăn, chống khô da…
Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường, Khoa Dị ứng Miễn dịch lâm sàng, bệnh viện Bạch Mai cho biết, dị ứng mỹ phẩm rất nguy hiểm, nhiều khi dẫn tới những biến chứng khó lường. Trong một số mỹ phẩm có chứa corticord, nếu dùng kéo dài có thể dẫn tới những tác dụng phụ như giãn mạch, teo da, sạm da, mụn trứng cá đỏ thậm chí có trường hợp còn bị sung huyết, phù nề, phù quincke.
Ở một số trường hợp dùng son môi kém chất lượng thì xảy ra tác dụng phụ là khô môi, bong tróc da môi, thậm chí bong tróc kéo dài từ vài tháng đến vài năm.
Tuy nhiên, dị ứng mỹ phẩm hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu người sử dụng có được thông tin và hiểu biết đầy đủ về sản phẩm. Người sử dụng nên tránh những sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có hạn sử dụng . Đối với những người có tiền sử dị ứng, không nên tự ý mua các loại sản phẩm mỹ phẩm về dùng mà cần có sự tư vấn của các nhà chuyên môn.
Việc dùng mỹ phẩm hiện là một như cầu tất yếu của xã hội, nhất là chị em. Để việc sử dụng mỹ phẩm đạt được mục đích và an toàn, theo bác sĩ chuyên khoa II Bùi Khánh Duy, Phó chủ nhiệm bộ môn Da liễu, Học viện Quân y 103, cần lưu ý một số điểm sau:
- Nên chọn loại mỹ phẩm của các hãng có uy tín, đã được nghiên cứu kỹ về dược học, sinh lý da và được các labo nghiên cứu thẩm định trên thực nghiệm.
- Nên thử phản ứng của da trước khi dùng. Cách đơn giản nhất là bôi mỹ phẩm lên vùng da ở mặt trong cánh tay và theo dõi 24-48 giờ, nếu không có phản ứng mới dùng bôi lên mặt.
- Kiểm tra hạn sử dụng, sản phẩm phải còn nguyên vẹn, tem và chữ in trên sản phẩm phải rõ ràng.
- Mỹ phẩm có thể hỏng sớm do bảo quản không đúng cách (như để chỗ nóng, nhiều ánh sáng, dùng tay bẩn để quệt vào hộp kem). Vì vậy, dù chưa hết hạn cũng phải ngừng sử dụng nếu thấy sản phẩm thay đổi trạng thái, mùi, màu sắc…
- Một số trường hợp có thể bị dị ứng mỹ phẩm dưới dạng viêm da tiếp xúc, da mặt viêm đỏ, phù nề, nổi mụn nước, ngứa, trứng cá, nám da. Nếu thấy xuất hiện một trong các triệu chứng trên, cần dừng ngay việc dùng mỹ phẩm và đến các bác sĩ chuyên khoa da liễu để được khám và điều trị.
